Icetex w kryzysie: mniej zasobów, zmniejszają się kwoty, a dotacje są eliminowane. Co dalej?

Jednakże ta sytuacja nie jest jedyną, jaka miała miejsce w ostatnich miesiącach w przypadku Icetex. Eksperci, z którymi konsultował się dziennik EL TIEMPO, opisują to jako serię błędów i ciosów wyrządzonych podmiotowi, który choć w przeszłości budził podejrzenia, obecnie jest jedyną opcją dostępu do szkolnictwa wyższego dla setek tysięcy Kolumbijczyków.

Według niektórych głosów, takich jak Alejandro Gaviria, były minister edukacji, „w ubiegłym roku rząd podjął decyzję o zaprzestaniu finansowania Icetexu poprzez wyeliminowanie dotacji. „Dotkniętych jest setki tysięcy ludzi”.

Choć są to stanowcze stwierdzenia wypowiadane przez osobę szczególnie krytycznie nastawioną do obecnego rządu, prawda jest taka, że ​​w ciągu roku rola Icetexu uległa znaczącej zmianie, głównie na skutek decyzji władz wykonawczych, które oznaczają mniejsze zasoby dla podmiotu i mniejszą ofertę kredytów.

Analityk ds. edukacji Ricardo Rodríguez stwierdził, że „można powiedzieć, że rząd rzeczywiście pozbawił Icetex funduszy, a ostatecznie pozbawił Kolumbijczyków, którzy potrzebowali różnych form pomocy. Decyzje te mogą być wynikiem obecnej sytuacji fiskalnej kraju, która w obliczu niedofinansowania budżetu państwa wymaga cięć. Ale można to również interpretować jako celową próbę zminimalizowania znaczenia tej instytucji z przyczyn politycznych lub strategicznych, biorąc pod uwagę, że rząd koncentruje swoje wysiłki wyłącznie na publicznym szkolnictwie wyższym, co jest błędem”.

Dokładnie rok temu były prezes Icetex, Mauricio Toro, przygotowywał się do opuszczenia firmy po tym, jak zarząd, choć skomplikowany i niekiedy budzący wątpliwości, wprowadził ważne zmiany dla firmy, takie jak wprowadzenie „U solidaria”, w ramach którego wiele uniwersytetów zobowiązało się do pokrycia odsetek od kredytów studenckich. Otwarto również drogę do historycznego umorzenia nie tylko odsetek za zwłokę, ale także kapitału dla znacznej części użytkowników.

Wszystko miało się jednak zmienić w październiku i listopadzie, kiedy z powodu braku środków i opóźnień w wypłatach ze strony Ministerstwa Finansów i Ministerstwa Edukacji ponad 200 tys. młodych ludzi, wszyscy korzystający z dotowanych przez państwo linii kredytowych, znalazło się w sytuacji, w której nie będą mogli odnowić swoich pożyczek na semestr 2025–2021.

I chociaż podmiotowi udało się w końcu otworzyć odnowienia, zapotrzebowanie na nowe pożyczki na lata 2025–2021 jest najmniejsze od dziesięcioleci, ponieważ podjęto decyzję o nieotwieraniu dotowanych przez państwo linii kredytowych dla nowych studentów, a jedynie tych, które Icetex finansuje ze swoich środków.

Linie, które nie zostały otwarte w tym roku, to linie tzw. ochrony konstytucyjnej , nic więcej i nic mniej niż pożyczki edukacyjne na specjalnych warunkach, które otrzymywała ludność o niskich dochodach, potomków Afroamerykanów i tubylców. Chodzi o osoby, które mają większe trudności z dostępem do szkolnictwa wyższego i które ze względu na ograniczoną liczbę miejsc na uniwersytetach publicznych uznały Icetex za jedyną opcję studiowania.

W ten sposób z ponad 60 000 pożyczek udzielonych w całym 2023 r. lub ponad 50 000 udzielonych w 2024 r. Icetex ogłosił, że w 2025 r. zostanie otwartych jedynie 10 000 miejsc kredytowych na cały rok, wszystkie w ramach linii krótkoterminowych i średnioterminowych, bez dopłat do stóp procentowych, a także bez możliwości dostępu do dotacji wspierających, które instytut przyznał populacjom narażonym na wykluczenie społeczne.

Potwierdziło to Kolumbijskie Stowarzyszenie Uniwersytetów (Ascun) , zrzeszające główne uniwersytety kraju: „W badaniu przeprowadzonym przez Ascun wśród jego członków można było zauważyć, że kredyty przyznane w 2025 r. obejmowały jedynie krótkoterminowe i średnioterminowe modalności, nie biorąc pod uwagę, że kredyt długoterminowy jest szczególnie potrzebny warstwom 1, 2 i 3, które mają trudności ze spłatą swoich długów w krótkich terminach”.

Dodał: „Dodatkowo w 2025 r. alokacja nowych pożyczek została gwałtownie ograniczona. Spośród ponad 50 000 pożyczek oferowanych w 2024 r. w tym roku udzielono ich tylko 10 000, co oznacza spadek o 80 procent.

Dla Rodrigueza wszystko to, w połączeniu z niedawną decyzją o zakończeniu dotowanej stawki, którą użytkownicy otrzymywali w sezonie płatności, wyraźnie oznacza „zamknięcie kurka” dla instytutu i, celowo lub nie, naraża przyszłość podmiotu na ryzyko: „Niezależnie od intencji lub motywacji rządu, rzeczywistością jest to, że państwo próbuje przekazywać Icetexowi coraz mniej zasobów. To prawda, że ​​nadal się angażuje, ale żeby dotrzymać zobowiązań wobec użytkowników w okresie objętym badaniem i myślę, że stało się tak raczej z powodu hałasu, który powstał pod koniec ubiegłego roku”.

Różne głosy ostrzegają, że to, co dzieje się z Icetexem, może całkowicie wstrząsnąć szkolnictwem wyższym w Kolumbii. A 40 000 mniej miejsc zaliczeniowych, rok po roku, wywrze presję na uczelnie prywatne, które w niektórych przypadkach aż w 80 procentach opierają się na punktach zaliczeniowych z tej instytucji, a także na uczelnie publiczne, które mimo rządowego celu utworzenia 500 000 nowych miejsc, nie będą w stanie obsłużyć tej populacji.

Takie jest zdanie analityka ds. edukacji Francisco Cajiao, który mówi, że oczywiste jest, iż ze względu na swoje poglądy ideologiczne rząd będzie ignorował sektor prywatnego szkolnictwa wyższego, nie przejmując się wpływem, jaki ta decyzja przyniesie: „Obietnice wzmocnienia edukacji publicznej nie zmaterializują się wcześniej niż za dekadę. Utworzenie nowego uniwersytetu lub utworzenie nowych miejsc uniwersyteckich nie jest kwestią jednego dnia. Brakuje tu zupełnego realizmu; w tej chwili nie jest możliwe rozszerzenie zasięgu bez obecnej mieszanej oferty”.

Dowodzą tego liczby. Według danych Krajowego Systemu Informacji o Szkolnictwie Wyższym (SNIES), uczelnie prywatne zarejestrowały o 100 000 mniej studentów studiów licencjackich niż siedem lat temu (spadek o 10 procent), więc utrata użytkowników Icetex naraziłaby system na ryzyko finansowe.

Jednocześnie uczelnie publiczne najwyraźniej nie są w stanie sprostać ogromnym celom rządowym w zakresie zasięgu kształcenia. W rzeczywistości system uniwersytetów stanowych mówi o deficycie w wysokości 18 miliardów pesos w tym sektorze, a reforma edukacji, która ma na celu oczyszczenie finansów tych instytucji (reforma artykułów 86 i 87 ustawy 30 z 1992 r.) ledwo przeszła pierwszą debatę w Izbie Reprezentantów, pomimo że została złożona prawie rok temu.

W odpowiedzi Óscar Dominguez, dyrektor wykonawczy Ascun, mówi: „ To sposób na osłabienie prywatnego systemu szkolnictwa wyższego w Kolumbii, który stanowi dwie trzecie instytucji w kraju i prawie połowę zapisanych studentów, a także jest przeszkodą w realizacji celu, jakim jest otwarcie nowych miejsc. Prywatne uczelnie nie zostały wzięte pod uwagę w tym celu. Wyraźnie zapytaliśmy Ministerstwo Edukacji, czy próbują osłabić instytucje. Powiedzieli nam, że nie jest to ich intencją, ale ich działania mówią nam co innego”.

Według Glorii Bernal, dyrektorki Laboratorium Ekonomiki Edukacji na Universidad Javeriana (LEE), wycofanie środków z Icetex jest błędem, ponieważ „pożyczki nie są przeznaczone dla uniwersytetów, lecz dla młodych ludzi, którzy nie studiują za darmo i którzy płacą za swoje pożyczki”.

Teraz usunięcie obniżki odsetek jest także ciosem dla starych użytkowników. A najbardziej sprzeczne jest to, że środek ten został zaproponowany przez ten rząd tymczasowo, aby później, wraz z reformą prawną, stał się trwały. Były prezes Icetex, Mauricio Toro, wyjaśnił to następująco: „Te redukcje miały być środkami tymczasowymi, podczas gdy w Kongresie debatowano nad kompleksową reformą Icetex (którą były urzędnik potwierdził wówczas tej gazecie, że przygotował po opuszczeniu podmiotu). Niestety, projekt ustawy, który opracowaliśmy ze studentami, dłużnikami i uniwersytetami, nie został zrealizowany.

Subredaktor Życie - Edukacja