Selecteer taal

Dutch

Down Icon

Selecteer land

Portugal

Down Icon

De pinguïn die een professor volgde op een strand in Uruguay en bij hem in Argentinië ging wonen

De pinguïn die een professor volgde op een strand in Uruguay en bij hem in Argentinië ging wonen

De Engelsman Tom Michell en de pinguïn Juan Salvador ontmoetten elkaar in Uruguay en gingen samenwonen in Argentinië
Foto: BBC News Brazilië

Als me als kind was verteld dat mijn leven verbonden zou zijn met dat van een pinguïn, zou ik niet zo verbaasd zijn geweest. Mijn moeder heeft immers drie alligators grootgebracht in ons huis in Esher, Engeland, totdat ze te groot en te gevaarlijk werden om in zo'n klein stadje te leven.

Deze woorden werden geschreven door de Engelsman Tom Michell, tientallen jaren nadat hij een pinguïn tot een van zijn beste vrienden had gemaakt.

Toms moeder was niet van plan om alligators in huis te hebben. Ze woonde tot haar zestiende in Singapore en voordat ze naar Engeland verhuisde, gaf haar beste vriendin haar, in een tranentrekkende afscheidsgroet, drie eieren als souvenir. Tijdens de scheepsreis werden, zoals verwacht, de puppy's geboren.

Wat Tom overkwam, was ook niet gepland.

Hij had altijd een avontuurlijke geest. Zijn ouders waren immigranten en hij had familie over de hele wereld. Al vanaf dat hij klein was, hoorde hij verhalen over verre oorden.

"Ik heb altijd al genoten van reizen en het zien van nieuwe plekken. Maar de plek waar ik echt naartoe wilde, was Zuid-Amerika, omdat het voor mij een echt onbekende plek was", zegt hij.

"Toen ik 12 was, kocht ik een Spaans woordenboek en begon ik een paar woorden te leren. Ik dacht er al bij dat ik, zodra de kans zich voordeed, Zuid-Amerika zou gaan verkennen," voegde hij toe.

Die kans kwam begin jaren zeventig, toen hij begin twintig was.

Ik las de Times en zag een advertentie waarin stond dat de kostschool St. George's in Argentinië een leraar nodig had. Ik dacht: 'Perfect!' "Ik heb ze geschreven dat ik al onderweg was en dat ze niet meer naar iemand anders voor de functie hoefden te zoeken", herinnert hij zich.

Toen ik aankwam, maakte het land een verschrikkelijke tijd door. De inflatie was 100% per maand. De schooldirecteur zei tegen me: 'Ik heb geen idee hoeveel je salaris waard zal zijn, maar zolang je hier bent, heb je eten en een plek om te wonen, en als je een jaar blijft, betaal ik je retourtickets.'

In Argentinië heerste chaos. President Isabel Perón probeerde de macht te behouden en de economie stortte in. Op 24 maart 1976 pleegde het leger een staatsgreep en nam de macht over het land over.

Ondanks het geweld raakte Tom niet ontmoedigd. Ik had het gevoel dat ik getuige was van iets belangrijks. Ik wilde ook de rest van Zuid-Amerika zien.

Een onverwachte ontmoeting

Tijdens een van zijn reizen besloot Tom Paraguay te bezoeken. Op de terugweg stopte hij bij het vakantieoord Punta del Este in Uruguay om een ​​vriend te bezoeken. Daar trof hij tijdens een wandeling op het strand een angstaanjagend tafereel aan: dode pinguïns bedekt met teer.

"Hoe verder ik liep, hoe meer dode pinguïns ik zag. Het was een verwoestend tafereel", zegt hij.

En terwijl ik me afvroeg hoe de mensheid dit kon doen, zag ik een pinguïn bewegen. Zijn kop schudde en zijn vleugels sloegen langzaam. Tussen duizenden dode pinguïns was deze nog levend.

Ik kwam wat dichterbij en zag de pinguïn opstaan. Ik deed een paar stappen achteruit, want ik wist niet wat ik moest doen: hij zat tot aan mijn knie en dat maakte me bang.

Tom dacht dat als hij hem kon vangen, hij hem misschien wel kon helpen. Vervolgens pakte hij een visnet en gooide het over de kop van de pinguïn.

Hij besloot het mee te nemen naar het appartement waar het lag, het schoon te maken en het daarna los te laten op een strand zonder olie en teer.

Met veel moeite lukte het Tom om de pinguïn schoon te maken met boter, olijfolie, shampoo en afwasmiddel.

Maar tot zijn verbazing slaagde hij er niet in het tweede deel van het plan te voltooien.

"Ik ging naar het strand om hem los te laten en zette hem bij het water, in de hoop dat hij weg zou zwemmen, maar dat gebeurde niet. Hij bleef daar maar staan, naar me kijken. Ik wist niet wat ik moest doen," zei de leraar.

Toen zag ik wat rotsen waar de golven tegenaan sloegen en ik dacht dat als ik de pinguïn daar neerzette, hij weg zou zwemmen zodra het water kwam. Maar toen de eerste golf kwam, verdween hij.

Tom gebruikte schoonmaakmiddel en boter om de pinguïn schoon te maken. Deze zat onder de teer.
Tom gebruikte schoonmaakmiddel en boter om de pinguïn schoon te maken. Deze zat onder de teer.
Foto: Getty Images / BBC News Brazilië

Het duurde niet lang voordat Tom de pinguïn uit het water zag komen. "Hij bleef naast me staan ​​en keek me aan alsof hij wilde zeggen: 'Waarom stuur je me terug naar de oceaan, terwijl we elkaar pas net hebben ontmoet en vrienden zijn geworden?'"

De leraar begon zich af te vragen of hij iets verkeerd had gedaan. Misschien zou het wassen van de pinguïn met wasmiddel de natuurlijke waterbestendigheid van de veren hebben verloren.

Maar ik wist dat als ik het niet had schoongemaakt, hij net als andere pinguïns zou hebben gedaan en zichzelf met zijn snavel zou hebben schoongemaakt. Daardoor zou hij grote hoeveelheden teer hebben ingeslikt, wat dodelijk had kunnen zijn.

Bij een tweede poging zette Tom de pinguïn terug op de rotsen. Deze keer besloot hij om weg te lopen, zodat het dier hem niet kon vinden.

Maar toen hij probeerde te rennen, viel hij in het water en toen hij eruit kwam, "lag daar de pinguïn naast mij."

Tom wilde weggaan, maar de pinguïn volgde hem alsof het hem vanzelfsprekend was. En toen had hij geen andere keuze dan de pinguïn te pakken.

"Op dat moment werd hij mijn pinguïn. Ik besloot hem mee te nemen naar Argentinië, hem daar achter te laten om te herstellen en hem daarna terug te brengen naar de zee," zegt hij, terwijl hij zich herinnert hoe hij de naam voor zijn nieuwe vriend koos.

"Ik zat in een restaurant 'Juan Salvador Gaviota' te lezen om Spaans te leren, en toen bedacht ik me dat de pinguïn een naam zou krijgen: Juan Salvador."

Terug naar Argentinië

Pinguïns worden in de winter vaak gezien in de wateren van Uruguay
Pinguïns worden in de winter vaak gezien in de wateren van Uruguay
Foto: Getty Images / BBC News Brazilië

Tom arriveerde bij de grens tussen Uruguay en Argentinië met de bedoeling om onopgemerkt te blijven, "maar net op dat moment maakte Juan Salvador lawaai."

Ze namen me mee naar een kamer en vertelden me dat het illegaal was om exotische dieren te importeren. Ik zei dat het geen exotische dieren waren, het was gewoon een vogel, en het was een Argentijnse, en hij zwom zonder zich iets van de grenzen aan te trekken.

Na veel vragen liet de douanebeambte hen uiteindelijk door. Vandaar gingen ze naar de St. George's School, die later de thuisbasis van Juan Salvador werd.

Toen we aankwamen, heb ik het aan niemand verteld. Mijn grootste zorg was dat hij niets had gegeten sinds ik hem in zee had gevonden, en ik had geen idee hoe lang pinguïns zonder voedsel konden overleven.

Om het probleem op te lossen kocht Tom een ​​kilo vis en legde deze voor Juan Salvador, die er echter geen aandacht aan besteedde. Vervolgens probeerde hij een andere strategie: hij opende de bek en stopte er een vis in. Maar de pinguïn spuwde terug.

Na drie pogingen lukte het Tom uiteindelijk om het dier de vis te laten doorslikken. "En daarna verslond hij alles wat ik had gekocht."

Tom Michell werd hoogleraar scheikunde en zijn academische werk is internationaal bekend
Tom Michell werd hoogleraar scheikunde en zijn academische werk is internationaal bekend
Foto: Getty Images / BBC News Brazilië

De volgende dag zocht de leraar een van de mensen op die hij het meest vertrouwde: de huishoudster van de kostschool, Maria.

"Ik beschouwde haar als mijn Argentijnse oma. Ik vertelde haar dat ik een pinguïn had en hulp nodig had. Ze was geschokt", zegt Tom, en benadrukt dat Maria desondanks toch naar het appartement ging, en zodra ze Juan Salvador zag, "was haar hart door hem gestolen."

Toen de studenten terug op school kwamen, werden ze ook verliefd op Juan Salvador.

"Eerst dacht ik dat ik het aantal kinderen dat hem bezocht moest beperken, maar later werd duidelijk dat hij er geen probleem mee had om zo'n 30 of 40 mensen om zich heen te hebben."

Ook Toms collega's hoorden over de pinguïn en hij vertelde hen dat hij hem mee wilde nemen naar de dierentuin.

Een vertrouweling

De schoolmedewerkers en leerlingen waren zo blij met de pinguïn dat ze hem hielpen met het voeren en verzorgen van Juan Salvador. Toen besefte Tom dat er iets bijzonders gebeurde.

Bij het internaat was een terras, waar de pinguïn veel tijd doorbracht. Vanuit het slaapkamerraam kon Tom alles horen wat er buiten gebeurde.

Ik ontdekte dat mensen met Juan Salvador praatten en hun hart luchtten over dingen die ze meemaakten. Ik hoorde veel gesprekken tussen kinderen en volwassenen over situaties die hen van streek maakten.

En zo werd de pinguïn een grote vertrouweling.

Sommige leerlingen van Tom, zoals de verlegen Boliviaan Diego Garcia, vonden het moeilijk om zich aan te passen aan die omgeving.

Kostscholen zijn geweldig voor sommige kinderen, maar niet voor alle. Diego en een paar van zijn vrienden bezochten Juan Salvador bijna elke dag, want als ze bij hem waren, deden hun schoolprestaties er niet toe.

In St. George was een zwembad dat, omdat er geen filtersysteem aanwezig was, iedere drie weken moest worden leeggemaakt en bijgevuld.

De dag vóór de schoonmaakactie bedacht Tom het idee om Juan Salvador erin te laten zwemmen en hij vroeg Diego en zijn vrienden om de pinguïn op te halen.

Hij keek naar het water, sprong het zwembad in en begon te zwemmen en te zwemmen. Toen vroeg Diego: 'Mag ik met hem zwemmen?' "Ik zei ja en hij sprong ook in het zwembad," voegde hij toe.

Tom zegt dat Diego en Juan Salvador synchroon zwommen, alsof het een choreografie was. "Ik was verbijsterd."

Pinguïns kunnen niet vliegen, maar ze gebruiken hun vleugels om te zwemmen.
Pinguïns kunnen niet vliegen, maar ze gebruiken hun vleugels om te zwemmen.
Foto: Getty Images / BBC News Brazilië

Vanaf die dag verdween Diego's verlegenheid en begon hij zijn klasgenoten recht in de ogen te kijken.

Hij had het respect van zijn leeftijdsgenoten verdiend en werd al snel gekozen voor het zwemteam van de school. Hij won elke wedstrijd en verbrak bijna elk record. Iedereen wilde zijn vriend zijn en na verloop van tijd begon hij uitstekende cijfers te halen.

Het einde van Juan Salvadors leven

Iedereen, inclusief Juan Salvador, was blij, maar Tom had zijn twijfels of dit wel de beste situatie was voor de pinguïn.

Het ging goed met hem en hij had genoeg gezelschap. Hij was de mascotte van het rugbyteam van de school en rende heen en weer over het veld alsof hij geen enkele actie van de wedstrijd wilde missen. En er was altijd wel iemand die met hem over het schoolplein wilde wandelen.

"Maar ik vond dat ik hem mee moest nemen naar de dierentuin, waar hij goed verzorgd zou worden en in contact zou komen met andere dieren van dezelfde soort," zei Tom.

Maar toen hij naar de dierentuin ging, trof hij een plek vol verdrietige pinguïns aan.

De vogels liepen in cirkels, ontmoedigd, ze leken niet erg geïnteresseerd in eten, iets heel anders dan het gedrag van Juan Salvador, die, zodra er iemand thuiskwam, "hen snel verwelkomde, alsof ze een oude vriend waren."

Volgens het dierentuinpersoneel was de routine die de pinguïns hadden 'volkomen passend', maar Tom had het gevoel dat Juan Salvador gelukkiger was bij hem.

Hij bleef dus op het internaat wonen, omringd door liefde en aandacht, totdat hij ongeveer een jaar later overleed.

Pinguïns leven ongeveer 20 jaar. Het is niet bekend hoe oud Juan Salvador was, maar hij was niet jong.

"Het brak mijn hart. Zelfs vandaag, 50 jaar later, doet het nog steeds pijn", zegt de professor.

Tom had zich niet kunnen voorstellen welke invloed Juan Salvador op de rest van zijn leven zou hebben.

Een verhaal dat een film waardig is

Het verhaal van Tom en Juan Salvador is omgezet in een boek, vertaald in 24 talen
Het verhaal van Tom en Juan Salvador is omgezet in een boek, vertaald in 24 talen
Foto: BBC News Brazilië

Tom vertelde Juan Salvador's verhaal aan een meisje tijdens hun eerste date - en uiteindelijk trouwden ze.

Hij vertelde het ook aan zijn kinderen en kleinkinderen, die hem aanmoedigden de verhalen op te schrijven, zodat zij ze konden lezen.

Jaren later stelden vrienden en familie voor dat hij de verhalen zou publiceren via het e-bookplatform Kindle.

Totdat Tom op een dag een e-mail van Penguin kreeg waarin stond dat ze het verhaal wilden publiceren. Het boek The Penguin Lessons werd in 2016 gepubliceerd.

Kort daarna ontving hij een e-mail waarin stond dat acteur Bill Nighy het audioboek wilde inspreken. "Als een acteur die zo beroemd is als hij iets wil doen, zeg je niet nee!"

Later, tijdens de Covid-19-pandemie, ontving hij nog een bericht van Penguin.

Ze zeiden dat ze een e-mail uit Zuid-Korea hadden ontvangen. Ze wilden het boek opnemen in het nationale curriculum Engels voor 14- tot 16-jarigen.

Iets groters kon Tom zich niet voorstellen.

"Ik dacht dat dit het hoogtepunt van Juan Salvadors verhaal zou zijn, totdat ik een ander bericht van Penguin Books kreeg waarin stond dat acteur Steve Coogan tijdens de lockdown mijn boek had gelezen en aan scenarioschrijver Jeff Pope had gevraagd of hij het verhaal mocht verfilmen", vertelt hij.

En zo bracht de film " The Penguin Lessons " het verhaal van Juan Salvador naar schermen over de hele wereld.

*Dit verhaal maakt deel uit van de "Outlook"-serie van BBC World Service.

BBC Nieuws Brazilië BBC News Brasil - Alle rechten voorbehouden. Elke vorm van reproductie is verboden zonder schriftelijke toestemming van BBC News Brasil.

terra

terra

Vergelijkbaar nieuws

Alle nieuws
Animated ArrowAnimated ArrowAnimated Arrow
De pinguïn die een professor volgde op een strand in Uruguay en bij hem in Argentinië ging wonen