De mechanica van spot: Trash TV had een buitenstaander nodig – en vond hem in Daniel Küblböck

Daniel Küblböck uit Neder-Beieren was zestien jaar oud toen hij in 2002 meedeed aan de casting voor "Deutschland sucht den Superstar" (DSDS). Hij kwam zingend en gitaarspelend de zaal binnen, hoewel instrumenten technisch gezien verboden waren. Het toenmalige jurylid, Thomas Stein, zei in een nieuwe ARD-documentaire dat Daniel Küblböck "echt niet kon zingen". Maar hij was een grappige kerel. Charismatisch. Hij trad vol overgave op en haalde de halve finale. "Het einde van het gekke Küblböck-tijdperk", kopte "Spiegel" na zijn uitschakeling. Maar "Spiegel" had het mis.

Küblböcks optredens vielen samen met het hoogtepunt van trash-tv. De zangeres was anders dan anderen. En 'anders' leverde kijkcijfers, discussiemateriaal en krantenkoppen op. Binnen zeer korte tijd werd Küblböck een ster die zowel gehaat als geliefd was. Vanaf 2018 identificeerde Küblböck zich als Lana Kaiser. En datzelfde jaar verdween Kaiser onder mysterieuze omstandigheden van het cruiseschip "Aida Luna" in de Atlantische Oceaan bij Newfoundland. Een driedelige ARD-documentaireserie onderzoekt nu dit leven in de publieke belangstelling.

Het eerste deel van "The Küblböck Story – Your Lana Kaiser" focust op de bliksemsnelle opkomst van Daniel Küblböck. De tiener die, ondanks zijn zwakke stem, het schopte tot de liveshows van de DSDS, waar hij het publiek fascineerde en polariseerde. Velen stoorden zich aan zijn ongewone kledingstijl en zijn "vrouwelijke" en bruisende manier van doen. De documentaire laat op indrukwekkende wijze zien hoe de media een boeman van hem maakten, die door het publiek werd bespot. Küblböck wordt na zijn optredens herhaaldelijk uitgejouwd, maar toch stemmen kijkers hem week na week door naar de volgende ronde.

In het begin hoor je veel van Küblböck zelf. In interviews komt hij sterk over, komt voor zichzelf op en is hij het toonbeeld van vrolijkheid. In zijn autobiografie "I Live My Sounds" (2003), die hij ook als luisterboek heeft opgenomen, toont hij zich kwetsbaar. Haat speelt hem parten. "Kan ik degenen die me niet mogen niet gewoon negeren? Ik doe niemand kwaad."

Küblböcks ouders scheidden toen hij vijf jaar oud was. Daarna woonde hij bij zijn alcoholistische moeder. Op een nacht schreeuwde ze tegen hem: "Je hebt het mis! Je bent slecht! Je bent niks, en je zult nooit iets bereiken!" De media stortten zich op zijn moeilijke gezinssituatie.

Het tweede deel van de serie focust op Küblböcks carrière na DSDS. Dieter Bohlen produceerde zijn debuutalbum, "Positive Energy", in 2003, en het werd een hit. Zijn fans noemden zichzelf "Faniels". Hij wordt nog steeds belachelijk gemaakt. "Vreemde Daniel schreeuwt zich een weg naar nummer 1", kopte de krant "Bild".

Hij werd een rolmodel voor veel onbegrepen jongeren, "een mijlpaal in de queercultuur", zegt queer entertainer Riccardo Simonetti. Tegelijkertijd organiseerden critici zich en kochten concertkaartjes om Küblböck uit te jouwen tijdens optredens. Toen hij in 2004 zonder rijbewijs reed en in botsing kwam met een vrachtwagen, werd hij daar ook om uitgelachen. De dagen erna waren er live-uitzendingen vanuit het ziekenhuis: Küblböck lag in bed met een nekkraag. Zelfs Thomas Gottschalk kwam langs om een ​​weddenschap af te lossen.

Küblböck bleef zoeken naar erkenning, naar manieren om eindelijk serieus genomen te worden. In 2004 waagde hij zich aan acteren en speelde hij zichzelf in de artistiek experimentele film "Daniel the Magician", geregisseerd door Ulli Lommel. De film flopte, werd in de media verguisd en als gevolg daarvan annuleerde zijn platenmaatschappij de geplande release van zijn tweede album.

Het album kwam uiteindelijk uit in 2005, maar kon het succes van zijn debuut niet evenaren. In de jaren daarna onderging Küblböck een imagoverandering. Om serieus genomen te worden als zanger, volgde hij een zangopleiding, droeg hij kort haar en ging hij zich ingetogener kleden. De media prezen hem voor zijn transformatie, maar zijn fans keerden zich van hem af. De documentairereeks besteedde ook slechts kort aandacht aan zijn latere muzikale carrière in het jazzgenre. Zijn ingetogen verschijning leek niet spannend genoeg.

In 2011 verhuisde hij naar zijn nieuwe thuis, Mallorca. Het werd rustiger om hem heen en hij verdween uit de publiciteit. Ook in de documentaireserie verdween hij – in het derde deel wordt zijn leven voornamelijk verteld door vertrouwelingen: zijn ex-vriend Robin Gasser, zijn vriendin en dragqueen Olivia Jones, en Gitti, een bareigenaar in Berlijn.

In 2018 kwam Küblböck op Facebook uit de kast als transgender. Lana Kaiser, zoals ze voortaan liever genoemd wordt, ondergaat een hormoonbehandeling. Zonder medische begeleiding, zoals sommige van haar metgezellen in de documentaireserie zeggen. Informatie over deze kritieke fase in Kaisers leven blijft schaars in de documentaire. Er wordt gesproken over alcoholproblemen en het niet afronden van de toneelschool.

Op 29 augustus 2018 ging Kaiser aan boord van een cruiseschip. Zijn innerlijke onrust is duidelijk te zien in zijn laatste voicemailbericht aan een vriend: "Ik ben het, Daniel, nou ja, Lana eigenlijk. Ik wilde je alleen maar even zeggen dat ik graag van dit schip af wil, ik wil graag naar New York vliegen." Kaiser verdween kort daarna van het cruiseschip en werd in 2021 dood verklaard. Niemand rept in de serie over zelfmoord; in plaats daarvan benadrukken zijn metgezellen in de documentaire hoeveel Kaiser van het leven hield. Kaiser zou op 27 augustus 2025 veertig zijn geworden.

"Het Küblböck-verhaal – Uw Lana Kaiser" is beschikbaar in de mediatheek van de ARD. Deel 2 en 3 worden aanstaande donderdag om 22:45 uur uitgezonden op BR-televisie.