3287 zł co miesiąc, ale są odmowy. Sąd rozwiał wątpliwości

• Od 1 stycznia 2025 roku świadczenie pielęgnacyjne wynosi 3287 zł miesięcznie (wcześniej wynosiło 2988 zł)
• Według nowych przepisów opiekunowie osób z niepełnosprawnością mogą łączyć pobieranie świadczenia z aktywnością zawodową
• Infor.pl przytacza wyroki dwóch sądów dotyczące opieki nad seniorem - gmina odmówiła przyznania świadczenia pielęgnacyjnego
• Zdaniem gminy opieka nie przeszkadza w podjęciu przez opiekuna pracy, choć z samego orzeczenia o niepełnosprawności wynikało zaś, że opieka ma mieć charakter stały
• NSA skrytykował działanie urzędników i porównał opiekę nad seniorem do opieki nad dzieckiem

Od 1 stycznia 2024 roku zmieniły się przepisy dotyczące świadczenia pielęgnacyjnego. Najważniejsze zmiany w świadczeniu pielęgnacyjnym:

• od 1 stycznia 2024 roku wysokość świadczenia pielęgnacyjnego wynosi 2988 zł miesięcznie;
• od 1 stycznia 2025 r. świadczenie pielęgnacyjne wzrośnie o prawie 300 zł, do 3287 zł miesięcznie;
• świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach mogą otrzymać osoby, które sprawują opiekę nad osobami z niepełnosprawnościami w wieku do ukończenia 18. roku życia;
• przepisy rozszerzają również krąg osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego – od 1 stycznia 2024 roku świadczenie pielęgnacyjne przysługuje następującym opiekunom:

- matce albo ojcu

- innym osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom,

- opiekunowi faktycznemu dziecka,

- rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego;

• jedną z najważniejszych wprowadzanych zmian jest możliwość łączenia aktywności zawodowej, bez żadnych ograniczeń, z pobieraniem świadczenia pielęgnacyjnego. To oznacza, że od 1 stycznia 2024 zatrudnienie lub inna praca zarobkowa opiekuna - jej rodzaj/wymiar/miejsce wykonywania/wysokość uzyskiwanego wynagrodzenia, itp. - nie mają żadnego wpływu na prawo do świadczenia pielęgnacyjnego;
• również posiadany przez opiekuna status rolnika, małżonka rolnika, czy domownika rolnika, nie stanowi żadnej przeszkody w otrzymywaniu od 1 stycznia 2024 roku świadczenia pielęgnacyjnego na nowych zasadach;świadczenie pielęgnacyjne na nowych, obowiązujących od 1 stycznia 2024 roku zasadach, przysługuje również w sytuacji gdy opiekun dziecka w wieku do ukończenia 18 r. życia ma ustalone prawo do własnej emerytury lub renty lub innego świadczenia emerytalno-rentowego;
• nowe przepisy przewidują również, że w przypadku gdy opiekun otrzymujący świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach sprawuje opiekę nad więcej niż jedną osobą (dzieckiem) w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się odpowiednim ww. orzeczeniem o niepełnosprawności, to wysokość świadczenia pielęgnacyjnego jest podwyższana o 100 proc. na drugą i każdą kolejną osobę, nad którą sprawowana jest opieka – warunkiem jest złożenie wniosku przez opiekuna o podwyższenie świadczenia pielęgnacyjnego (uwaga: nie dotyczy to dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektora regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej oraz dyrektora interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego);
• nowy przepis stanowi ponadto, że w przypadku śmierci osoby wymagającej opieki, osoba sprawująca opiekę zachowuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpił zgon osoby wymagającej opieki.

Problemy ze świadczeniem a opieka nad seniorem

Jak przypomina Infor.pl, gminy przeprowadzają wywiady środowiskowe oraz tworzą katalog czynności, które samodzielnie może wykonać osoba w podeszłym wieku. Tym sposobem gminy uważają, że mają prawo oceniać, czy ktoś jest obłożnie chory i właśnie na tej podstawie odmawiają wypłaty świadczeń pielęgnacyjnych.

Serwis przytoczył wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie potwierdzonego przez Naczelny Sąd Administracyjny. Opisano w nich praktykę odmawiania przyznawania przez gminy świadczeń pielęgnacyjnych w oparciu o wywiad środowiskowy. Okazuje się, że z wywiadu wynikało, że opieka nie przeszkadza w podjęciu przez opiekuna pracy, choć z samego orzeczenia o niepełnosprawności wynikało zaś, że opieka ma mieć charakter stały.

Dlatego też – w przytaczanej przez Infor.pl sprawie – bez interwencji sądu w obiegu prawnym funkcjonowałyby dwa sprzeczne rozstrzygnięcia:

• decyzja administracyjna odmawiająca przyznania świadczenia pielęgnacyjnego (na podstawie wywiadu środowiskowego);
• orzeczenie lekarskie wskazujące konieczność stałej opieki, co tylko w wyjątkowych sytuacjach pozwala połączyć pracę z opieką.

Wyrok rzeszowskiego WSA dotyczy seniora, który nie może samodzielnie funkcjonować, dlatego też wymaga stałej opieki, co zostało potwierdzone orzeczeniem o niepełnosprawności.

Jednakże – jak przytacza Infor.pl – urzędnicy uznali, że opieka jego córki polega na zrobieniu zakupów, przygotowaniu posiłków, wizyt lekarskich i stąd wyciągnęli wniosek, że nie ma przeszkód, aby córka-opiekunka poszła do pracy, co w tamtym stanie prawnym wykluczało przyznanie świadczenie pielęgnacyjnego.

Sąd skrytykował stanowisko urzędników i podał, że "opieka nad osobą starszą to często opieka porównywalna z opieką nad dzieckiem. Nie trzeba wykonywać za tą osobę wszystkich czynności, by stwierdzić, że opieka jest wykonywana. Sam brak możliwości pozostawienia osoby samej, z uwagi na grożące niebezpieczeństwo spowodowane nieporadnością może być uzasadnioną przeszkodą w podjęciu pracy."

Jednocześnie Infor.pl podał, że przez wiele lat równolegle będzie funkcjonował „stary” system przyznawania świadczenia, zgodnie z którym wykluczono łączenie pracy z otrzymywaniem świadczenia oraz nie zawierał ograniczenia do opieki tylko nad osobami niepełnoletnimi. W związku z tym przytoczone przez portal wyroki mają znaczenie m.in. dla osób korzystających z praw nabytych, które toczą spory o odmowie przyznania świadczenia pielęgnacyjnego na starych zasadach.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.