Zmarł Daniel Divinsky, twórca „Ediciones de la Flor” i redaktor historyczny „Mafaldy” i „Fontanarrosa”.

Prawnik i redaktor Daniel Divinsky zmarł niedawno z powodu choroby , która nękała go od dziesięcioleci. Był siłą napędową publikacji komiksu „Mafalda” autorstwa Quino , który pierwotnie ukazał się w wydawnictwie Jorge Álvareza, ale pod jego kierownictwem stał się bestsellerem . Divinsky zmarł niemal równocześnie z przeniesieniem tych dzieł do międzynarodowej grupy wydawniczej.

Z wykształcenia prawnik na Uniwersytecie w Buenos Aires , powiedział kiedyś, że studiowałby literaturę, ale dla rodziny z klasy średniej z końca lat 50. inżynieria lub prawo były dyscyplinami, które z pewnością obiecywały zawodową przyszłość. Dlatego w wieku zaledwie 15 lat złożył podanie na studia prawnicze i pięć lat później ukończył je z wyróżnieniem. Był prawnikiem. Ale książki czekały na niego i już go kusiły .

„Daniel był wielkim zwolennikiem nowych wydawnictw i niezależnego rynku wydawniczego w ogóle. Zawsze był na bieżąco ze wszystkim ” – mówi Constanza Brunet, dyrektor redakcyjny Marei, w rozmowie z Clarín . Dodaje: „Krótko po założeniu Marei, podszedł do mnie na targach i powiedział, że podoba mu się to, co publikuję . Od tego dnia zawsze mnie wspierał i zostaliśmy przyjaciółmi. To ogromna strata dla nas wszystkich”.

Zmarł Daniel Divinsky, redaktor „Mafaldy” i kluczowa postać na argentyńskim rynku wydawniczym przez ponad pół wieku. Był również przyjacielem Marei. Zawsze będziemy go wspominać z miłością i szacunkiem. Spoczywaj w pokoju ⚘️🌹 https://t.co/8Ucb8CF8Ss

— Marea Editorial (@mareaeditorial) 1 sierpnia 2025 r

Podczas studiów poznał redaktora Jorge Álvareza, który powierzył nastolatkowi, wówczas Divinsky'emu, pewne zadania .

Sam wspominał to w wywiadzie w następujący sposób: „Dla Jorge Álvareza wykonywałem tłumaczenia , poprawiałem korekty dziesiątek książek i byłem odpowiedzialny za wydanie Słownika zwyczajów Flauberta w tłumaczeniu Alberta Cirii. Nadzorowałem również tłumaczenie Słownika diabła Ambrosego Bierce'a w wykonaniu Rodolfa Walsha , który został wydany po raz pierwszy po hiszpańsku, a następnie został skradziony do cna. Ułożyłem słowa w kolejności alfabetycznej, zgodnie z ich angielską pisownią” – wymienił. Być może drobne zadania. Być może szkoła redakcyjna.

„Jesteśmy pewni, że dzisiejszy świat jest nieco brzydszy, ponieważ mniej osób będzie podejmowało ryzyko w pogoni za marzeniami, a historia argentyńskiego świata wydawniczego bez wątpienia pogrążona jest w żałobie ” – mówi Juan Manuel Pampín, prezes Argentyńskiej Izby Książki, w rozmowie z Clarín .

Po ukończeniu studiów wybrał prawo (czy miał inną opcję?) i praktykował ten zawód przez dekadę . „W ogóle nie lubiłem prawa, więc rozpocząłem studia podyplomowe z socjologii. Byłem na tych zajęciach, kiedy doszło do zamachu stanu. Zostałem bez przyszłości. Zamiast popadać w depresję, z partnerem wpadliśmy na pomysł otwarcia księgarni . Zapytaliśmy rodziców, ile pieniędzy mogliby nam pożyczyć: sto pięćdziesiąt dolarów na osobę. Ale nie było mowy, żebyśmy mogli cokolwiek wypożyczyć za taką kwotę” – wspominał. Książki wciąż tam były.

Sam Álvarez wyobrażał sobie wspólne wydawnictwo . W końcu, młodszy prawnik miał zarówno entuzjazm, jak i zdolności. Pirí Lugones, wnuczka Leopolda Lugonesa i przyjaciółka obojga, uznała projekt za ambitny. Żartobliwie powiedziała im: „Chcecie świetnego wydawnictwa”. Nazwa była już gotowa.

W 1967 roku Divinsky założył Ediciones de la Flor , do którego w 1970 roku dołączyła Ana María „Kuki” Miler , która później została jego wspólniczką i obecnie kieruje firmą, która nadała formę książkową dziełom Rodolfo Walsha, Fontanarrosa, Caloi, Liniersa, Sendry, Maiteny, Nika i wielu innych autorów, którzy stawiali swoje pierwsze kroki u jego boku.

De la Flor siał czytelników wszędzie. Na przykład Juan Manuel Pampín, sam będący redaktorem z Corregidor, wspomina ten aspekt w odniesieniu do Clarína : „Daniel, zaczynając od wydawnictwa, które założył ze swoim partnerem Kukim Millerem, sprawił, że czytaliśmy wiele rzeczy , pokazał nam nowe światy. Wraz z innymi redaktorami (m.in. Jorge Alvarezem, Borisem Spivacowem i moim ojcem) należał do szczególnego rodzaju redaktorów , którzy nie zawsze publikowali to, co dyktował rynek, lecz to, w co wierzyli”.

Każdy z tych mężczyzn wymienionych w wydaniu Pampín miał „swój” sukces, ten niezapomniany. „ Mafalda” była kamieniem milowym w karierze Divnsky’ego . „Z Mafaldą, pierwsze nakłady wyniosły dwieście tysięcy egzemplarzy . I się sprzedały” – wspominał w wywiadzie dla Letras Libres , jakby jego niedowierzanie wciąż trwało pół wieku później.

Quino zwrócił się do nich po rozstaniu z poprzednim wydawcą z powodu trudności finansowych. „Dlaczego nie zaczniecie pisać Mafaldy?” – zapytał. „To była kopernikańska inwestycja dla wydawnictwa, które publikowało wiersze Tennessee Williamsa i potem publikowało nakłady tysięcy egzemplarzy, które sprzedawały się w jedno popołudnie ” – powiedział.

O tym, jak Quino ożywił Mafaldę i jej wszechświat, zdradził przy innej okazji: „Quino podróżował komunikacją miejską i zapisywał w małym notesiku frazy zasłyszane od ludzi”. A odnosząc się do swojego światopoglądu, powiedział: „Był człowiekiem bardzo zaangażowanym politycznie; dorastał w domu hiszpańskich republikanów, gdzie byli komunistami. Miał ciotkę komunistkę, która sprzedawała obligacje z słynnej kampanii finansowej tej partii wiele lat temu, aby zebrać fundusze. Nigdy nie był członkiem żadnej partii politycznej, najwyraźniej zawsze był absolutnie demokratycznym człowiekiem ”.

W czasach dyktatury wojskowej książka dla dzieci wpędziła je w poważne kłopoty. Na okładce książki „Five Fingers ” widniał wizerunek uniesionej pięści : „Chociaż nikt nie miał na myśli celów ideologicznych, obraz ten uznano za przeprosiny za działalność wywrotową skierowaną przeciwko dzieciom” – wspominał kiedyś w wywiadzie. To była pięść, to był katalog, to była przemoc tamtych lat.

Został porwany wraz z żoną i synem Emilio, który miał wówczas nieco ponad dwa lata : „Kuki i ja byliśmy więzieni w miejscu, które było miejscem tortur. Przynajmniej pozwolili naszej rodzinie dostarczać nam jedzenie i książki”. Zostali uratowani z opresji dzięki naciskom ze strony międzynarodowych stowarzyszeń wydawców. Uciekli na wygnanie do Wenezueli, skąd powrócili dopiero w 1983 roku , po przywróceniu demokracji.

Roberto Fontanarrosa stał się drugim filarem wydawnictwa. Chociaż opublikował książkę w Rosario, to Divinsky odmienił jego karierę.

Głęboki smutek z powodu śmierci Daniela Divinsky'ego. I wielka strata dla argentyńskiej kultury i literatury. Tutaj, podczas jednej z jego licznych wizyt w #Los7locos . Daniel Divinsky w Los siete locos https://t.co/azAGezfvZC via @YouTube

— Cristina Mucci (@Cristina_Mucci) 1 sierpnia 2025 r

„Był zupełnie nieznany. Zdobyłem jego adres pocztowy i wysłałem mu list. Zaproponowałem napisanie książki ; przysłał mi mnóstwo materiału, bardzo chaotycznego, a potem powiedziałem: «Skoro nikt go nie zna, zróbmy dużą książkę», którą nazwaliśmy „ Kim jest Fontanarrosa? ”, z napisem: «Odpowiedź na stronie 3» . I napisano w niej, że Fontanarrosa był rysownikiem humorystycznym z Rosario i że współpracował z magazynem „Hortensia” i wieloma innymi czasopismami, kupując je, tekst, który oczywiście napisał. To był początek historii, która liczyła ponad osiemdziesiąt książek , w tym humor humorystyczny (wiele z nich proponowaliśmy mu), a także Inodoro Pereyra i Boogie, seria Oily. Potem zaczęliśmy od jego drugiego zbioru opowiadań „ The World Has Lived Wrong ”, który wysłał mi do Caracas. Przeczytałem go, poprawiłem i postanowiłem opublikować. Ukazał się, gdy wróciliśmy, pod koniec… „83” – wspominał w wywiadzie.

Po powrocie do Argentyny odzyskał posadę w wydawnictwie i wznowił pracę jako redaktor . Pierwszą książką, którą opublikował po powrocie, były „Los Pichiciegos” Fogwilla. Wiedział, jak patrzeć i jak czytać. „Uznałem, że jeśli coś mi się podoba, to z pewnością spodoba się 1500 lub 2000 innym szaleńcom, którzy mają tę samą słabość co ja” – wyjaśnił swoje podejście w wywiadzie.

W początkowym okresie istnienia kruchego systemu republikańskiego angażował się także w odbudowę instytucji kulturalnych jako przedstawiciel Radia Belgrano LR3.

Był również dyrektorem czasopisma Plural , wydawanego przez Fundację Plural na rzecz Demokratycznego Uczestnictwa, a także członkiem Argentyńskiej Izby Książki , członkiem jej zarządu od 1988 do 2008 roku oraz wiceprezesem od 2000 do 2002 roku.

Często opowiadał o swoich sukcesach jako redaktor, ale czasami również o porażkach, o książkach, które przepuścił i które stały się wielkimi przebojami : „Są dwa przypadki: książka, którą odrzuciłem, a która później odniosła ogromny sukces na całym świecie, ale nie była ona dla De la Flor i cieszę się, że autorowi się udało. Były to „Opowieści dla Weroniki” Poldy Bird . Autorka była tak miła, że zaprosiła mnie na wielkie przyjęcie, które wydała z okazji dziesiątego wydania. Później Federico Andahazi , którego poznałem na gali rozdania nagród Planeta, powiedział mi, że zadzwonił do wydawcy, aby zaproponować „Anatomistę” przed całym skandalem, i że sekretarka powiedziała mu, że nie przyjmujemy oryginałów, co było prawdą. To książka, która bardzo mi się spodobała i chciałbym ją opublikować”.

Dziesięć lat temu sprzedał swoje udziały w wydawnictwie Miler i przeszedł na emeryturę z Ediciones de la Flor, choć nadal aktywnie pisał artykuły i udzielał się w mediach społecznościowych. W 2013 roku Rada Miasta Buenos Aires jednogłośnie przyznała mu tytuł „Wybitnej Osobowości Kulturalnej” miasta. W 2011 roku otrzymał Nagrodę za Osiągnięcia Kulturalne od magazynu Ñ.