W błękicie Wysp Egadzkich, wśród starożytnych opowieści o rybołówstwie, naturze i tradycjach kulinarnych.

Półgodzinny rejs z północno-zachodniego wybrzeża Sycylii prowadzi nas na kolejną wyspę, gdzie rytm morza wyznacza dni, a pośród sieci rybackich i zamyślonych spojrzeń rybaków wyłania się starożytna i fascynująca historia. Favignana, największa z Wysp Egadzkich, od wieków odgrywała strategiczną rolę na szlakach handlowych do Afryki Północnej, witając napływ wielkich cywilizacji śródziemnomorskich, które pozostawiły głęboki ślad na jej zwyczajach i tradycjach. Od XIX wieku wyspa budowała swoją tożsamość gospodarczą i kulturową wokół rybołówstwa i przetwórstwa tuńczyka – działalności, które stały się symbolem jej historii i siłą napędową jej rozwoju. Wśród cudów natury, którymi dzielą się Wyspy Egadzkie – do których należą również Levanzo i Marettimo – dominuje morze: morski obszar chroniony o powierzchni około pięćdziesięciu trzech hektarów, największy na Morzu Śródziemnym. Ekosystem bogaty w siedliska i gatunki godne ochrony, równie cenny, co delikatny, wymaga stałej ochrony i rozwoju. Na Wyspy Egadzkie można dostać się promem i wodolotem z Trapani i Marsali. To gwarancja podróży po krystalicznie czystych wodach i poznania historii.

Plaża Marasolo w Favignanie. (Eryka Scafuro)

W Favignanie każdy dzień to powolna podróż rowerowa do ukrytych zatoczek – rowery są najpopularniejszym środkiem transportu dzięki płaskiemu terenowi – nurkowanie w czystych wodach, orzeźwiające kąpiele i opowieści o połowach tuńczyka na Florio. Plaże zajmują szczególne miejsce wśród cudów tej wyspy – zatoki otwierające się na morze o nieskończonych odcieniach błękitu; najwygodniejszą, położoną w centrum miasta, jest Praia. Do najpopularniejszych należą Cala Azzurra na południowo-wschodnim wybrzeżu, a dalej na północ skalista Cala Rossa – dziewicza zatoka z klifami z widokiem na morze. Do najbardziej malowniczych należy plaża Bue Marino z jaskiniami i starożytnymi kamieniołomami tufu wulkanicznego, a Lido Burrone to długa, piaszczysta linia brzegowa odpowiednia dla każdego. W pobliżu znajduje się kolejna piaszczysta plaża, Marasolo. Urok Favignany rozciąga się na morze, gdzie chętnie odwiedzają ją miłośnicy nurkowania, ale także na wycieczki łodzią odpowiednie dla całej rodziny. Są one idealne na spędzenie dnia w towarzystwie lokalnych przewodników, którzy pomiędzy przerwami na pływanie i żeglowanie dzielą się anegdotami i opowieściami o wyspie.

Po powrocie na ląd, wizyta w dawnej fabryce Florio, zajmującej się połowami tuńczyka na Favignanie i Formice, w rejonie portu jest koniecznością. To Ignazio Florio zbudował ten zakład przemysłowy w połowie XIX wieku, zwiększając przetwórstwo i konserwację tuńczyka, przekształcając wyspę w centrum produkcyjne doskonałości. Dziś stara fabryka tuńczyka jest fascynującym muzeum, cennym strażnikiem zbiorowej pamięci: poprzez filmy, świadectwa i doskonale zachowane pomieszczenia można odtworzyć rytuał połowu tuńczyka, życie mężczyzn, którzy tam pracowali, i stosowane techniki. Aby odbyć jeszcze dalszą podróż w czasie, należy odwiedzić Grotta del Pozzo, w okolicy San Nicola, po wschodniej stronie wyspy. To stanowisko archeologiczne zachowuje inskrypcje i malowidła naskalne z epoki punickiej, stanowiące dowody prehistorycznej obecności człowieka na Favignanie. Niedaleko, kierując się w stronę wybrzeża, znajdziesz również tzw. Bagno delle Donne, jaskinię wykutą w skale i połączoną z morzem; Nazwa ta wynika z faktu, że w czasach rzymskich miejsce to służyło jako kąpielisko termalne, choć prawdopodobnie służyło hodowli ryb. Tradycja kulinarna Favignany odzwierciedla również tożsamość ukształtowaną przez wieki przez wpływy różnych cywilizacji śródziemnomorskich, czego przykładem jest jedno z typowych dań – kuskus z rybą. Na Wyspach Egadzkich gastronomia opiera się przede wszystkim na smakach morza, a zwłaszcza tuńczyka. Wśród pierwszych dań można spróbować typowego dla zachodniej Sycylii świeżego makaronu – busiati, a dla łasuchów przygotowano szeroki wybór słodkich przysmaków, takich jak cannoli, cassata i granita z brioszką.

Lido Burrone w Favignanie. (Eryka Scafuro)

Podczas gdy Favignana jest najżywszą i najbardziej znaną z Wysp Egadzkich, Levanzo i Marettimo reprezentują jej bardziej powściągliwą i autentyczną stronę: dwie wyspy, gdzie króluje natura, pośród zacisznych ścieżek, jaskiń morskich i starożytnych ruin. Levanzo, najmniejsza z archipelagu, urzeka przejrzystością swoich zatoczek – dostępnych głównie drogą morską – i Jaskinią Genueńską, jednym z najważniejszych stanowisk archeologicznych na Morzu Śródziemnym. Tutaj prehistoryczne ryciny i malowidła, odkryte w 1949 roku, opowiadają starożytną historię sięgającą górnego paleolitu. Bardziej dzika i odległa, Marettimo, najbardziej wysunięta na zachód wyspa archipelagu, jest poprzecinana malowniczymi szlakami wijącymi się przez śródziemnomorskie zarośla i klify z widokiem na morze, prowadzącymi do kultowych miejsc, takich jak Zamek Punta Troia, starożytna wieża Saracenów górująca nad cyplem. Z centrum miasta można również wspiąć się do Domów Rzymskich, pozostałości starożytnej osady z czasów cesarskich, strategicznie położonej i wzbogaconej małym bizantyjskim kościołem. Jaskinie morskie, zatoczki, krystalicznie czysta woda i tysiącletnia historia sprawiają, że Wyspy Egadzkie to podróż w czasie.