Loretta Swit, MASH-ster en tweevoudig Emmy-winnaar, overleden op 87-jarige leeftijd

Loretta Swit, die twee Emmy Awards won voor haar rol als majoor Margaret Houlihan, de veeleisende hoofdverpleegkundige van een chirurgische eenheid achter de linies tijdens de Koreaanse Oorlog in de populaire tv-serie MASH , is overleden. Ze was 87.

Publicist Harlan Boll meldt dat Swit vrijdag in haar huis in New York City is overleden, waarschijnlijk aan een natuurlijke oorzaak.

Swit en Alan Alda waren de langstzittende castleden van MASH , dat gebaseerd was op de film van Robert Altman uit 1970, die zelf weer gebaseerd was op een roman van Richard Hooker, het pseudoniem van H. Richard Hornberger.

De CBS-serie werd elf jaar lang uitgezonden, van 1972 tot 1983, en draaide om het leven in het 4077th Mobile Army Surgical Hospital, waaraan de serie zijn naam ontleende. Meer dan 100 miljoen kijkers keken naar de tweeënhalf uur durende finale op 28 februari 1983, waarmee het de best bekeken aflevering van een scripted serie ooit werd.

Rolling Stone plaatste MASH op nummer 25 van de beste tv-series aller tijden, terwijl Time Out het op nummer 34 plaatste. De serie won in 1975 een Peabody Award "voor de diepgang van de humor en de manier waarop komedie wordt gebruikt om de geest te verheffen en tevens om een ​​diepzinnig statement te maken over de aard van oorlog."

'Een echt persoon' op het scherm creëren

In Altmans film uit 1970 was Houlihan een eendimensionaal personage: een prikkelbare, regelbewuste hoofdverpleegster die regelmatig werd gepest door mannelijke collega's, die haar de bijnaam 'Hot Lips' gaven. In de film werden haar intieme momenten uitgezonden naar het hele kamp nadat iemand een microfoon onder haar bed had geplaatst.

Sally Kellerman speelde Houlihan in de filmversie en Swit nam de rol over voor tv, waar hij haar uiteindelijk uitdiepte en tot een veel completer personage maakte. Haar seksualiteit werd gebagatelliseerd en in de latere jaren van de serie werd ze niet meer "Hot Lips" genoemd.

Het groeiende bewustzijn van feminisme in de jaren 70 zorgde ervoor dat Houlihan transformeerde van karikatuur tot echt persoon, maar veel van deze veranderingen waren te danken aan Swits invloed op de scenarioschrijvers.

"Rond het tweede of derde jaar besloot ik haar op een intelligente manier als een echt persoon te spelen, ook al betekende dit dat ik de grappen kapot zou maken," vertelde Swit aan Suzy Kalter, auteur van The Complete Book of MASH.

Om het simpel te zeggen: ik heb elke traumatische verandering in haar leven overgenomen en behouden. Ik ben niet de volgende aflevering ingegaan alsof het een ander personage in een ander toneelstuk was. Ze was een personage in voortdurende verandering; ze stopte nooit met ontwikkelen.

Swit is een steunpilaar in langlopende series

MASH was geen instant succes. Het eerste seizoen eindigde op de 46e plaats van de 75 tv-series, maar het werd wel negen keer genomineerd voor een Emmy. Het werd beloond met een betere speeltijd voor het tweede seizoen, dat op zaterdagavond werd gecombineerd met All in the Family , destijds de best bekeken serie op tv. Bij de Emmy's van 1974 werd de serie gekroond tot beste komedie, en Alda won de prijs voor beste komische acteur.

De serie overleefde ook ondanks de wisselingen in de cast. Naast Swit en Alda speelden Wayne Rogers, McLean Stevenson, Larry Linville en Gary Burghoff in het eerste seizoen. Harry Morgan, Mike Farrell en David Ogden Stiers zouden later worden toegevoegd, terwijl Jamie Farr en William Christopher meer rollen kregen.

"Loretta Swits vertolking van Margaret 'Hot Lips' Houlihan was baanbrekend – ze bracht hart, humor en kracht in een van de meest duurzame rollen in de televisiecomedy. Haar talent reikte veel verder dan dat iconische personage, met veelgeprezen werk op zowel het toneel als het scherm dat haar intelligentie, veelzijdigheid en passie toonde", aldus Journey Gunderson, directeur van het National Comedy Center, in een verklaring.

Swit verscheen in alle afleveringen van de serie, op elf na, die bijna vier keer zo lang duurde als de Koreaanse Oorlog zelf. Swit behandelde thema's als PTSS, seksisme en racisme. Swit pleitte voor een betere representatie van vrouwen.

Schreef een belangrijke speech voor de laatste aflevering van de serie

De serie eindigde op een vrolijke noot voor Houlihan, die in de finale een groot deel van de tijd twijfelt of ze naar Tokio of België wil voor haar volgende buitenlandse post. Uiteindelijk kiest ze ervoor om terug te keren naar Amerika om in een ziekenhuis te werken, daarbij verwijzend naar haar vader – een beroepsmilitair.

Swit was het er persoonlijk niet mee eens dat dit de beste beslissing was voor een militair ingestelde ambtenaar. "Ik vond dat niet de juiste beslissing voor mijn Margaret," vertelde ze in 2023 aan Yahoo Entertainment . "Ik denk dat haar volgende stap Vietnam was. Dus ik was het daar niet mee eens, maar dat was wel wat ze van haar verwachtten."

Maar de actrice mocht wel de toespraak schrijven die Houlihan op hun laatste avond samen met haar collega-verpleegkundigen houdt, waarin ze zegt: "Het was een eer en een voorrecht om met jullie te hebben samengewerkt. En ik ben er heel, heel trots op dat ik jullie heb gekend."

"Ik was helemaal in beslag genomen door het schrijven daarvan. En ik krijg nog steeds brieven van vrouwen over de hele wereld die dankzij Margaret Houlihan verpleegster zijn geworden. Zo'n bijdrage aan iemands leven leveren is bijzonder", vertelde ze aan Yahoo Entertainment.

Na de tv-serie werd Swit een uitgesproken dierenwelzijnsactiviste. Ze verkocht SwitHeart-parfum en haar memoires via haar officiële website, waarvan de opbrengsten naar verschillende non-profitorganisaties gingen die zich inzetten voor dieren.

In 1983 trouwde ze met acteur Dennis Holahan, die ze had ontmoet toen hij een gastrol had in MASH . Ze scheidden in 1995.

Swit werd geboren in New Jersey in Passaic, New Jersey, als dochter van Poolse immigranten. Ze schreef zich in bij de American Academy of Dramatic Arts en betaalde vervolgens jarenlang haar contributie met tournees.

In 1969 arriveerde ze in Hollywood en was al snel te zien in series als Gunsmoke , Hawaii Five-O , Mission Impossible en Bonanza . In 1972 kreeg ze haar grote doorbraak toen ze werd gevraagd auditie te doen voor MASH .

"Ik heb ongeveer een jaar belangrijke rollen op televisie gespeeld en toen was er die pilot die ze gingen maken, gebaseerd op [de film] MASH, die ik nog nooit had gezien," vertelde Swit in 1997 aan CBC's First Edition . "Opeens zat ik in een serie."

Ze keerde regelmatig terug naar het theater en speelde in 1975 op Broadway in Same Time, Next Year en The Mystery of Edwin Drood in 1986. In 2010 speelde ze in Amorous Crossing , een romantische komedie, bij Alhambra Theatre & Dining en in 2003 in de productie Mame van North Carolina Theatre.