Restauratie Selimiye-moskee stopgezet! Hoe kon de AKP historische moskeeën opofferen voor restauratie?

Vorige maand kreeg de restauratie van de Selimiye-moskee kritiek. Restaurateurs, kunsthistorici en ngo's wezen erop dat de historische structuur van het bouwwerk niet bewaard was gebleven. Na de verontwaardiging over voor-en-na-foto's die zich snel verspreidden op sociale media, staakte de rechtbank de restauratie. De rechtbank stelde dat "de implementatie van deze procedures onherstelbare schade aan het bouwwerk zou kunnen veroorzaken".

De Selimiye-moskee is echter niet het enige bouwwerk dat tijdens het bewind van de AKP het slachtoffer is geworden van restauratie. Osman Aydoğan, die opmerkte dat de regering de afgelopen twintig jaar veel van de bouwwerken die ze voor restauratiedoeleinden heeft verbouwd, in de problemen heeft gebracht, voerde een gedetailleerde analyse uit op sehriyar.info .

Aydoğan beschreef de restauratie van de Selimiye-moskee als "het nieuwste voorbeeld van een cultureel bloedbad" en stelde: "In het kader van de restauratiewerkzaamheden aan de met de hand getekende ornamenten van Selimiye trekken de onjuiste ingrepen in de met de hand getekende ornamenten en muurschilderingen de aandacht: een volledig zicht op de centrale koepel van de Selimiye-moskee is noodzakelijk om de impact van de geplande restauratie, die is omschreven als een potentiële 'moord', beter te begrijpen."

(Selimiye Moskee Grote Koepel Voor en Na)

Naar aanleiding van de verontwaardiging werd een rechtszaak aangespannen om de executie uit te stellen bij de regionale bestuursrechtbank van Edirne, waarin werd gesteld dat het "in strijd is met de regels voor historische structuur en restauratie". De regionale bestuursrechtbank van Edirne vaardigde op 27 september 2025 uitstel van executie uit. Aydoğan stelt echter dat deze beslissing bedoeld was om de groeiende publieke reactie een halt toe te roepen, de kwestie achter zich te laten en het project vervolgens te hervatten.

Aydoğan, die voorbeelden aanhaalt uit persverklaringen van leden van de Opsporings- en Onderzoekscommissie van de Selimiye-moskee, ontkent de Turkse identiteit en beweert dat zij "geloven in het salafistische wahabistische gedachtegoed". Hij citeert de woorden van vicevoorzitter prof. dr. Sadettin Ökten : "Elk element dat niet leidt tot monotheïsme en de soennah moet op respectvolle wijze worden verwijderd", zegt Aydoğan. "Deze mentaliteit doet en is van plan hetzelfde te doen met Turkse artefacten in Turkije als ISIS deed met historische artefacten in Syrië en Irak. Het valt op dat het salafistische wahabistische gedachtegoed probeert elke laag van de Turkse samenleving te infiltreren en aanzienlijke vooruitgang boekt in de Turkse culturele en artistieke wereld."

"Onder het mom van restauratie wordt een cultuur- en kunstmassamoord gepleegd", aldus Aydoğan, die uitlegde: "In ons land is al sinds de AKP-periode een gebrek aan zorgvuldigheid bij de restauratie van historische monumenten, met name moskeeën, merkbaar. Deze onzorgvuldigheid komt echter niet voort uit onwetendheid of incompetentie; integendeel, het wordt opzettelijk en bewust uitgevoerd."

In zijn artikel legt Aydoğan met beelden de restauratierampen uit die zijn uitgevoerd bij voorbeelden zoals de Çorum Ulu-moskee, de Kastamonu Nasrullah-moskee, de Grote Bazaar, het Turks Museum voor Islamitische Kunst in de Nilüfer Hatun-soepkeuken in Iznik, de koepel van de Şehzade Mustafa-tombe in Bursa, de Trilye Fatih-moskee, de Zeyrek-moskee, de Malatya Silahtar Mustafa Pasha-karavanserai, de İzmit Orhan-moskee, de Skopje Sultan Murad-moskee, de Şehzadeler-tombe in de Hagia Sophia en de Haseki Hürrem Sultan-moskee in Istanbul. Hij zegt: "Bij al deze restauraties worden de ornamenten, decoraties en kalligrafie van historische artefacten weggeschraapt en vervangen door witkalk."

( Voor en na de koepel van de Çorum Ulu-moskee)

(Grote Bazaar voor en na restauratie)

( Malatya Silahtar Mustafa Pasha Caravanserai voor en na)

( Istanboel Haseki Hürrem Sultan-moskee voor en na restauratie)