Kan ChatGPT je echt helpen de liefde te vinden?

Jenny belde haar beste vriendin niet toen haar ex contact met haar opnam. Ze maakte geen lijst met voor- en nadelen van de Notities-app. In plaats daarvan opende ze ChatGPT.

Haar ex – degene met wie ze kort een relatie had gehad en die ze vervolgens als een flirterige, emotioneel geladen 'vriendin' had gehouden tot ze uit elkaar gingen – had een berichtje gestuurd: "Dit komt natuurlijk uit de lucht vallen, maar ik dacht aan je. Hoe gaat het met je? Ik ben braaf geweest!" Een jongere Jenny, nu 37 jaar oud, had misschien binnen een paar seconden geantwoord, maar nu wist ze niet goed hoe ze zich moest voelen. Verward? Gevleid? Boos? Dus deed ze wat steeds meer vrouwen doen: ze legde de situatie uit aan een chatbot.

"Ik heb alles gegeven", zegt de in Brooklyn wonende pedagoog en fitnesscoach. "Wat er tussen ons is gebeurd, wat hij heeft gedaan, hoe hij was." De reactie van de bot was onbewogen, maar vreemd genoeg bevestigend. Er stond niet: "Hij is een narcist, blokkeer hem." In plaats daarvan analyseerde de bot het nieuwe bericht van haar ex als nonchalant, laagdrempelig, "de omgeving verkennend", geen excuses aanbiedend, maar ook het verleden niet negerend.

Vervolgens vroeg de bot haar: "Ben je geneigd om te reageren? Voel je je neutraal, warm, geïrriteerd of onzeker? Zou een hernieuwde verbinding verhelderend of verwarrend zijn? Als je zou reageren, zou het deze keer dan anders kunnen zijn?" Gedurende een uur peilde de bot haar motieven, verhelderde haar gevoelens en gaf ze advies over het stellen van grenzen. Jenny wilde haar ex vragen wat hij wilde bereiken, niet het gesprek op een "vage" manier heropenen.

De bot vatte haar gedachten samen: "Hé, ik geef toe dat ik niet had verwacht iets van je te horen. Ik ben benieuwd waarom je contact met me opneemt. Ik ben niet echt van plan om iets vaags te heropenen, dus als het gewoon een nonchalant 'hoi' is, dan 'hoi terug'. Maar als je contact opneemt met een meer bewuste reden, hoor ik het graag..."

Was dat overdreven intens? Jenny bezorgd. Of gewoon direct?

Zij en de bot verfijnden het verder tot het antwoord meer op haar leek: "Hoi! Verrast om van je te horen – het gaat heel goed met me, ik ben net terug van een reis en zit in de marathontrainingsmodus. Wat heeft je ertoe aangezet om contact op te nemen?"

Jenny voelde zich goed over het bericht, maar wilde even wachten met versturen, een tactiek waar de bot het mee eens was. "Je negeert hem niet, maar je reageert ook niet meteen, waardoor je jezelf de ruimte geeft om te kiezen wanneer (en of) je reageert, in plaats van te reageren," aldus ChatGPT.

Het advies gaf haar niet alleen duidelijkheid, "het hielp me ook te bedenken wat ik eigenlijk van hem had moeten horen om überhaupt te overwegen de verbinding te heropenen", zegt ze. Zonder het heen-en-weer-gepraat met de bot, zegt Jenny, "zou ik waarschijnlijk gewoon met iets spraakzaams en vriendelijks hebben gereageerd. En als ik eenmaal begin met reageren, wordt het steeds moeilijker om te stoppen."

ChatGPT hielp haar om een ​​grens te stellen en zich daaraan te houden.

Jenny is niet alleen. Een rustige nieuwe Het fenomeen begint vorm te krijgen: vrouwen gebruiken chatbots niet alleen om hun agenda's of boodschappenlijstjes te optimaliseren, maar ook om hun emotionele leven te begrijpen. Een Reddit-gebruiker beschreef hoe ze haar man midden in een gesprek verving door een bot. "Toen hij tijdens het avondeten met zijn ogen rolde en zijn telefoon opnam, pakte ik die van mij en zette het gesprek voort – met ChatGPT." De bot, zei ze, bood warmte, nieuwsgierigheid en elementaire emotionele beschikbaarheid. "Ik realiseerde me dat alles wat de chatbot zegt, alles is wat ik ooit in een partner heb gezocht." De onderwerpregel van haar bericht? "Ik zou scheiden en mijn man verlaten voor ChatGPT, als hij in een fysiek lichaam kon worden geplaatst."

Wanneer vrouwen zinspelen op hun eigen privégesprekken met chatbots, slaan ze vaak een grappende toon aan, maar de implicaties zijn serieus. Marisa Cohen, relatiewetenschapper en gezins- en huwelijkstherapeut, zegt dat vrouwen zich tot AI wenden, niet omdat ze geloven dat het menselijk is, maar omdat het iets biedt wat veel mensen hun niet geven: aandacht en empathie. Ze raadplegen deze bots niet alleen. Ze praten er ook mee. Zoals Cohen heeft gezien, vertellen ze, uiten ze hun ongenoegen, pakken ze hun verhaal uit en antropomorfiseren ze de bot, meestal mannelijk, zelfs met een naam. Ze ruziën en huilen met hem mee, en luisteren er vaak meer naar dan naar een vriend of een therapeut, omdat hij altijd beschikbaar, geduldig en bedachtzaam is. Ze besteden zelfreflectie uit aan een partner die zich nooit verveelt of egocentrisch wordt.

Dit is geen haar- of ex-machina -terrein. Niemand wordt verliefd op de stem van het systeem. (Maar laten we zeggen dat een paar mensen naar rechts zouden swipen als het een torso had.) De emotionele band is echt. Voor vrouwen die bots op deze manier gebruiken, voelen traditionele ondersteuningssystemen zich vaak onbereikbaar, of negeren partners hun zorgen. In zulke situaties kan een digitale luisteraar als een reddingslijn voelen.

Voor Cohen is de verschuiving naar AI-gezelschap niet verrassend. Vrouwen zijn het zat om al die emotionele lasten alleen te dragen, inclusief het begrijpen van niet alleen hun eigen gevoelens, maar ook die van hun partner, hun vrienden en de onderliggende boodschap van elk sms-bericht. Deze dynamiek werd versterkt door de isolatie tijdens de pandemie, toen sociale contacten steeds moeilijker te vinden werden, en vervolgens door de opkomst van chatbots zoals ChatGPT eind 2022, die een nieuwe uitlaatklep boden wanneer mensen die het hardst nodig hadden.

Die last heeft vrouwen ook tot een belangrijke markt gemaakt. Blay Whitby, AI-ethicus aan de Universiteit van Sussex, die uitgebreid heeft geschreven over de ethiek van mens-machinerelaties, waaronder het boek Do You Want a Robot Lover?, zegt dat deze "bots volledig in handen zijn van en beheerd worden door commerciële organisaties." Vrouwen wenden zich misschien tot chatbots voor hun emotionele afstemming, maar diezelfde kwetsbaarheid maakt hen een doelwit voor "gigantische techbedrijven". "Realistisch gezien lopen vrouwen op dit gebied voorop," zegt hij, "maar ze vormen ook een uitbuitbare markt [omdat] ze zich vaak bewuster zijn van [hun innerlijke leven] en sneller steun zoeken." Hoe meer emotionele spanning ze met zich meedragen, hoe meer bedrijven hen zouden kunnen targeten en profiteren van hun kwetsbaarheden.

Toen hij stopte met sms'en, was Michelle, een Haïtiaans model en actrice, kalm. Ze huilde niet en raakte ook niet in een vlaag van woede. De date was goed verlopen, dacht ze. Geweldig oogcontact, een lange knuffel als afscheid, zelfs een berichtje na de date met de tekst: "Ik heb het geweldig gehad." En toen? Niets. Geen vervolg. Geen "Laten we dit nog eens doen." Alleen maar stilte. In plaats van te blijven piekeren of een twijfelend berichtje naar haar vriendinnen te sturen, legde Michelle de situatie voor aan ChatGPT. Ze typte een samenvatting: waar ze het over hadden gehad, hoe de avond was afgelopen, hoe lang het geleden was sinds de date. Toen stelde ze een simpele, bruut kwetsbare vraag: "Heb ik iets verkeerd gedaan?"

Wat terugkwam was geen magie. Maar het hielp wel. "Ghosting zegt niet per se iets over je waarde", schreef de bot. "Soms haken mensen af ​​om redenen die meer met henzelf te maken hebben dan met de persoon die ze hebben ontmoet." Het was niet bepaald origineel, maar het was wat ze nodig had om te horen, en het kwam over zonder de vage geruststellingen of misplaatste harde liefde die vaak van vrienden komt. "Het voelde gewoon eerlijk", zegt de 32-jarige. "Niemand die me probeerde op te vrolijken, maar die me gewoon hielp om het te begrijpen."

Maar ondanks zulke positieve anekdotische ervaringen vragen sommige onderzoekers zich af wat er verloren gaat als we emotioneel rauwe momenten aan machines overlaten. Ethicus Shannon Vallor maakt zich geen zorgen dat mensen zich tot AI wenden. Wat haar zorgen baart, is dat ze er misschien de voorkeur aan gaan geven. "Wat je krijgt is geen emotionele partner," zegt ze. "[Het is] een reflecterend oppervlak van taaldata in plaats van glas. Maar het is desalniettemin een spiegel, die is afgestemd om je te bevestigen en te troosten."

Vallor is de Baillie Gifford-leerstoelhouder Ethiek van Data en AI aan de Universiteit van Edinburgh en auteur van The AI ​​Mirror: How to Reclaim Our Humanity in an Age of Machine Thinking . Ze ziet chatbot-vertrouwelingen als een keerpunt, niet als een nieuwigheid. "Er is een reëel risico dat AI essentiële morele vaardigheden – zoals geduld, moed en emotionele eerlijkheid – overbodig maakt", zegt ze. "We ontwikkelen die eigenschappen door te worstelen met de menselijke chaos: de ongemakkelijke stiltes, de misverstanden, de momenten waarop het makkelijker zou zijn om weg te lopen. De verleiding is nu groot om dat allemaal te omzeilen en AI de moeilijke dingen voor ons te laten afhandelen." Juist de kwaliteiten die bots rustgevend maken – hun neutraliteit, standvastigheid en gebrek aan ego – maken ze hol.

Sherry Turkle, auteur van Alone Together: Why We Expect More from Technology and Less from Each Other en Reclaiming Conversation: The Power of Talk in a Digital Age , bestudeert al meer dan veertig jaar de psychologische impact van technologie. Ze ziet wrijvingsloze emotionele steun niet als vooruitgang, maar als erosie van interpersoonlijke vaardigheden en van interne structuur. "We verliezen ons vermogen tot eenzaamheid door de altijd aanwezige aanwezigheid op onze telefoons", zegt ze. "Eenzaamheid is waar we onszelf verzamelen, onszelf leren kennen. Het is het beginpunt voor intimiteit. We verliezen onze smaak voor kwetsbaarheid. Maar zonder kwetsbaarheid is er geen intimiteit, althans niet met menselijke partners." Dit verlies onderbreekt de emotionele basis waarop intimiteit vertrouwt: het vermogen om zowel blootgesteld als veerkrachtig te zijn. Je tot machines wenden, vooral in momenten waarop we ons tot mensen zouden kunnen wenden, snijdt ons af van de moeilijke maar noodzakelijke praktijk van gekend worden.

Turkle, professor aan het MIT en oprichter van het initiatief "Technologie en Zelf", omschrijft deze kanteling als een groeiend ongemak met ongemak zelf. We negeren in plaats van af te wijzen. We sturen berichten in plaats van te discussiëren. We swipen in plaats van te blijven zitten met onzekerheid. De proliferatie van chatbots voelt in deze context niet verstorend aan – ze voelen logisch. "Al deze dingen zorgen ervoor dat chatbots redelijker lijken, alsof ze deel uitmaken van iets groters, iets positiefs en cultureel gesanctioneerds", zegt ze. "Dus raken we gewend aan het idee dat mensen hun meningsverschillen online hebben. ... We raken gewend aan online breuken, aan online gesprekken met onze kinderen, vrienden, geliefden en partners, wanneer er iets gespannens gebeurt. We verliezen het vermogen tot empathie en onderhandeling dat face-to-face gesprekken aanmoedigen."

Cohen, de relatiewetenschapper, zegt dat bots directe bevrediging en een gepersonaliseerde ervaring bieden, omdat de AI in de loop van de tijd over de gebruiker 'leert', waardoor interacties op maat en 'levensecht' aanvoelen. Het is emotionele outsourcing, ja. Maar het is ook emotionele beheersing .

Voor sommige vrouwen is die terughoudendheid een opluchting. Ze hoeven zich niet te kleineren om niet "gek" over te komen als ze hun vriendinnen voor de vijfde keer vragen of een vage tekst iets betekent. De bot neemt de dupe van de herhaling. Het biedt een ruimte waar gevoelens niet worden gepathologiseerd of genegeerd – ze worden simpelweg geanalyseerd .

Ondanks de hyperconnectiviteit van het moderne leven hebben veel mensen nog steeds geen toegang tot feilloze emotionele ondersteuning. Vrienden raken opgebrand. Therapeuten hebben wachtlijsten. Groepschats hebben zo hun eigen nadelen. "In sommige gevallen hebben mensen feedback ontvangen van hun ondersteuningssysteem waaruit blijkt dat ze te veel of te vaak delen", zegt Cohen, "wat van invloed kan zijn op hun toekomstige behoefte om te delen en hun comfortniveau bij het delen. Mensen worden ook beïnvloed door hun ervaringen met het ondersteunen van anderen in hun leven, dus als ze situaties tegenkomen waarin ze de emotionele tol van het ondersteunen van anderen hebben gevoeld, zijn ze zich mogelijk bewuster van hoe hun delen hun vrienden kan beïnvloeden."

Dat is de stille spanning hier. Vrouwen streven ernaar rationeler, meer geaard en zelfbewust te zijn – maar ze doen dat binnen een systeem dat niet kan voelen, niet kan terugslaan en de chaos van het mens-zijn niet kan weerspiegelen. Wat ze krijgen is emotionele helderheid zonder emotionele textuur. Die afwezigheid is belangrijk. Hoewel chatbots stabiliteit en rust kunnen bieden, kunnen ze de diepere voeding die voortkomt uit emotionele uitwisseling van aangezicht tot aangezicht niet vervangen. Vrouwen weten dit al: uit een recent onderzoek van Pew bleek dat de meeste Amerikanen geloven dat sociale groepen die volledig uit vrouwen bestaan, het welzijn van een vrouw en de maatschappij als geheel ten goede komen. Het herinnert eraan dat echte emotionele groei nog steeds afhankelijk is van echt menselijk contact.

Turkle ziet een groter risico, maar wijst het fenomeen niet zomaar af. Ze begrijpt de aantrekkingskracht ervan, vooral voor mensen die zich geïsoleerd of emotioneel overbelast voelen. Maar ze trekt een duidelijke grens: "Er is een industrie die de positieve rollen ophemelt", zegt ze. "Ik zie het als mijn taak om mensen te helpen een grens te trekken. Als je een chatbot gebruikt terwijl je met een persoon zou kunnen praten, denk dan eens na over wat je verliest aan schijnbaar gemak."

Die waarschuwing slaat aan. Een recent rapport van Brookings merkt op dat de belangrijkste toepassingen van AI tegenwoordig niet langer taakgerelateerd zijn, maar emotioneel. In een tijd van recordeenzaamheid en minder hechte vriendschappen wenden mensen zich niet alleen tot AI voor efficiëntie, maar ook voor comfort. Turkle betoogt dat de industrie er volledig op gebrand is om AI-gezelschap te normaliseren en ons te laten geloven dat het een keuze is die we willen. We vormen een band omdat we geprogrammeerd zijn voor verbinding, zelfs wanneer datgene waarmee we verbinding maken ons niet kan behagen. Dit is de paradox van AI-gezelschap: wat voelt als intimiteit, kan in werkelijkheid isolatie zijn. Je maakt geen verbinding met iemand die je niet kent; je voedt je wereldbeeld in een systeem dat het gladstrijkt en teruggeeft.

Jenny ging niet terug naar de bot voor meer advies over haar ex. Maar ze vergat de uitwisseling ook niet. "Ik vraag me af: als ChatGPT niet de dingen herhaalde die ik al van bijvoorbeeld mijn therapeut had gehoord, zou ik dan net zo ontvankelijk zijn geweest?" Jenny is geen onbekende in zelfwerkzaamheid. Ze heeft jarenlang yoga beoefend, therapeuten bezocht en zich verdiept in hechtingstheorie en relatiepatronen . De bot vertelde haar niets radicaal nieuws. Maar hij distilleerde wat ze al wist, precies op het moment dat ze het het hardst nodig had. "Voor mij was het een extra hulpmiddel in een behoorlijk uitgebreide gereedschapskist. Maar ik denk aan mensen die dat misschien niet hebben – die geen goede vrienden hebben of toegang tot therapie – en ik vraag me af hoe dergelijk advies aankomt als je het voor het eerst hoort."

Die nieuwsgierigheid leidt terug naar een grotere vraag: wie is die vrouw die zich tot AI wendt voor emotionele steun? Iemand die al emotioneel geletterd is en op zoek is naar een neutrale spiegel? Of iemand die de bot gebruikt als een eerste stap naar zelfinzicht? Whitby maakt zich zorgen dat zelfs goedbedoeld gebruik die grens kan doen vervagen. "We voeren het experiment uit", zegt hij. De technologie evolueert sneller dan ons begrip van de emotionele effecten ervan op de lange termijn, en op dit moment vertrouwen we meer op instinct dan op bewijs. Vallor ziet het als onderdeel van een generatieobsessie met gemak: "De huidige techcultuur verheerlijkt efficiëntie, snelheid en optimalisatie: het ideaal van een leven zonder wrijving. Maar waarom? Waarvoor? Waarom haast je je naar je graf zonder enige emotie, inspanning of strijd te ervaren? [Het is] alsof je dood bent, maar toch je belastingen betaalt."

We zijn niet verliefd op onze bots. Niet echt. Maar we vertrouwen er steeds meer op om ons te helpen de aspecten van de liefde en het leven te overleven die we niet kunnen benoemen. Daar schuilt een stille kracht in, en ook een prijs. Want helderheid zonder wrijving is verleidelijk. Het voelt als inzicht. Maar soms is het gewoon een gladdere versie van onze eigen vooroordelen, teruggekaatst in een stem die nooit terugdeinst, nooit ruzie maakt, nooit iets terugvraagt. Het is emotionele steun zonder risico. Begrip zonder kwetsbaarheid. Troost zonder verbinding.

Misschien is dit gewoon een andere vorm van zelfhulp. Of misschien is het het begin van een stille verschuiving in hoe we leren voelen, met software als ons tweede brein, onze back-uptherapeut, onze digitale vriend die ons nooit in de steek laat. Er is geen eenvoudig antwoord. Gewoon een nieuw soort gesprek. Een gesprek dat we voeren met machines, en misschien, bij uitbreiding, ook met onszelf.