Alzheimer, wat zijn de eerste signalen die u niet mag negeren?

Geheugenverlies, desoriëntatie, moeite met het uiten van zichzelf of het vinden van de juiste woorden, apathie: dit zijn enkele waarschuwingssignalen die kunnen wijzen op het begin van de ziekte van Alzheimer. Hoewel iedereen wel eens een kleine verspreking kan overkomen, is het raadzaam om een ​​arts te raadplegen als deze versprekingen zich in een bepaalde mate en zo frequent voordoen dat ze een impact hebben op het dagelijks leven van de persoon en zijn/haar familieleden. Laten we eens kijken wat de eerste signalen zijn die we niet mogen negeren en welke nieuwe behandelingen onlangs zijn goedgekeurd of worden geëvalueerd door het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA).

De eerste signalen die je niet mag negeren

Het meest voorkomende symptoom van de ziekte van Alzheimer, vooral in de beginfase van deze pathologie, is vergeetachtigheid, legt Annachiara Cagnin , hoogleraar neurologie aan de Universiteit van Padua, uit aan Salute . "Dit is echter een symptoom dat niet erg specifiek is", benadrukt de expert, "in de zin dat we allemaal in meer of mindere mate hebben ervaren wat het betekent om een ​​afspraak te vergeten, of waar onze bril of autosleutels zijn. Vergeetachtigheid moet dus als alarmerend worden beschouwd wanneer het langdurig aanhoudt, wanneer het niet gepaard gaat met periodes van specifieke vermoeidheid, stress of slaapgebrek, zoals vaak kan gebeuren, wanneer het in de loop van maanden verergert en vooral als mensen in onze omgeving, zoals familie of vrienden, ons er ook op wijzen."

Andere signalen die niet genegeerd mogen worden zijn aandachtstekortstoornissen of de verslechtering van het zogenaamde “werkgeheugen”, dat wil zeggen dat men vaak de draad van een gesprek kwijtraakt, of dat men zich vaker dan normaal op een bepaald punt in huis bevindt zonder zich te herinneren waarom men daarheen ging, enzovoort. Zelfs in dit geval, benadrukt Cagnin, hoeft een tijdelijk en sporadisch tekort ons niet te alarmeren. Het zijn de terugkerende klachten die in de loop van de tijd vaak verergeren en die nader onderzoek verdienen, samen met uw huisarts of een specialist.

Nieuwe behandelingen voor 2025 worden geëvalueerd

Wat de behandeling van Alzheimer betreft, zijn er momenteel medicijnen die inwerken op de symptomen en niet op het werkelijke verloop van de ziekte. Het goede nieuws is echter dat er onderzoek wordt gedaan naar verschillende monoklonale antilichamen die zijn ontworpen om de ophoping van het eiwit bèta-amyloïde te verminderen. Dit eiwit lijkt minstens een van de veroorzakers van de ziekte te zijn. "We hebben het over de komst naar Europa, en hopelijk binnenkort ook naar Italië, van medicijnen die niet symptomatisch zijn, maar die werken door het fundamentele fysiopathologische proces te wijzigen, helaas zonder het volledig te stoppen", legt Cagnin uit.

Deskundigen noemen ze ‘ziektemodificerende’ medicijnen, dat wil zeggen middelen die het ziekteverloop kunnen beïnvloeden, juist omdat ze het ziekteverloop kunnen vertragen en mogelijk de situatie voor enige tijd kunnen stabiliseren. “Dit is een echte revolutie, want voor het eerst hebben we iets in handen dat een neurodegeneratief proces kan vertragen dat altijd als onveranderlijk werd beschouwd”, voegt de professor toe.

Lecanemab werd in 2023 met name goedgekeurd door de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) en vervolgens ook door de EMA . Donanemab daarentegen werd in 2024 door de FDA goedgekeurd en het EMA beoordeelt het opnieuw na een eerste negatief advies eind maart 2025. "Nu", legt Cagnin uit, "ligt de bal voor het eerste en mogelijk [in geval van goedkeuring door het EMA, red.] ook voor het tweede medicijn bij het Italiaanse Geneesmiddelenbureau. We hopen dat er tussen 2025 en 2026 een regelgeving wordt opgesteld en dat de medicijnen in Italië beschikbaar komen."

Nog een monoklonaal antilichaam in onderzoek

Daarnaast wordt er momenteel onderzoek gedaan naar een ander monoklonaal antilichaam, trontinemab. Onlangs werden voorlopige gegevens van een fase 1/2-onderzoek met 114 deelnemers gepresenteerd. Deze lijken aan te tonen dat het medicijn effectief en snel is bij het verminderen van de aanwezigheid van amyloïde plaques. "De resultaten van fase 2 zijn bijzonder spannend. We gaan nu afwachten of de werkzaamheid wordt bevestigd door de experimenten die nu starten", aldus Cagnin. Eigenlijk zou fase 3 van het experiment al in 2025 moeten starten.