Indigo, een kleur die 28.000 jaar ouder is dan eerder werd gedacht

Dat indigo in de prehistorie werd gebruikt voor pigmentatie was een bekend feit, maar het was gelokaliseerd in een zeer specifieke geografie en context: Peru, 6000 jaar geleden. Maar een recent gecertificeerde ontdekking uit de jaren 2000 – historische studies zijn traag – heeft dat paradigma veranderd. 34.000 jaar oude kiezelstenen, gevonden in grotten in Georgië, tonen aan dat Homo sapiens indigo al 28.000 jaar eerder kende en gebruikte dan eerder werd gedacht.

De ontdekking is afkomstig van het team van archeologe Laura Longo van de Ca' Foscari Universiteit in Venetië (Italië). "We wilden zetmeelkorrels identificeren die mogelijk in deze maalstenen voorkomen, naar aanleiding van een eerdere studie die als onvoldoende onderbouwd werd beschouwd", legt de Italiaanse onderzoeker uit aan Le Monde . Deze zoektocht leidde tot een onverwachte ontdekking. Toen ze de kiezels 600 keer vergroot onderzocht, zag ze er een "blauw residu" op.

Hun eerste gedachte was dat de resten vervuild waren, mogelijk door een kleurstof uit de spijkerbroeken die de meesten van hen droegen toen ze het materiaal verzamelden. Nadat verontreiniging was uitgesloten, ontdekten ze dat bij het namaken van de stenen met siliconenmallen de lijmresten in de steen verwijderde, waardoor een deel van de oorspronkelijke huid zichtbaar werd. Een nieuwe mal verwijderde na verloop van tijd meer aangehechte resten, en daar ontstond de nieuwigheid.

De gevonden blauwe vezels hadden een structuur die leek op de harige cuticula die de bladeren van Isatis tinctoria bedekt, in het Spaans bekend als 'verfkoek' . Spectroscopie leverde de definitieve resultaten op: het karakteristieke spectrum van indigotine werd gevonden. Opnieuw moest worden geverifieerd of ze geen vezels, zoals katoen, verontreinigden. Nadien bestond er weinig twijfel over dat de gevonden indigotine van organische oorsprong was.

Het valt nog te bezien – het ontrafelen van de geschiedenis is een langzaam proces – wat het nut was van de Isatis tinctoria , waaruit indigotine wordt gewonnen. Het is niet eetbaar, maar zou gebruikt kunnen worden als kleurstof of voor medicinale doeleinden. Op zoek naar antwoorden reisde Longo's team technologisch 34.000 jaar terug in de tijd om bladbehandelingen na te bootsen met kiezels uit de regio Georgia waar ze werden gevonden. Met behulp van afkooksels, leren potten en verdikkingsmiddelen zoals es slaagden ze erin een inmiddels verloren gegane kennis te reproduceren.

Lees ook

Dominique Cardon, een specialist in de geschiedenis en archeologie van textiel en verven die door Le Monde werd geraadpleegd, juicht de ontdekking toe en merkt op: "Voedsel, medicijnen en kleur waren drijvende krachten achter de verkenning van plantaardige hulpbronnen door de vroege mens. Er moet een dimensie van verwondering over kleur hebben geheerst."